Getiri ve Risk

'Getiri, kısaca yatırımın ödülüdür'. Bir diğer tanımda getiri, yatırımlara aktarılan kaynakların değer kazanması durumunda elde edilecek kazançtır. Yatırımlar için getiri tek dönemlik ve çok dönemlik olmak üzere ikiye ayrılır. Tek dönemlik getiri yatırımcının servet artışını gösterir. Çok dönemli getiri ise her dönem için bulunan getiri oranlarının ortalamasının alınması ile bulunur. Bu aritmetik ortalamadan da geometrik ortalamadan da hesaplanabilir. Aritmetik ortalamada her dönem için elde edilen getiriler toplanıp, toplam dönem sayısına bölünür. Geometrik hesaplama yönteminde ise, hesaplanan getirilerin çarpımları, toplam dönem sayısı ile kökü alınarak bölünür.

Hisse senedine yatırım yapan yatırımcılar iki tür getiri elde etmek ister. Bunlardan ilki hisse senedinin değer kazanmasına yönelik olan değer artış kazancı, diğeri ise yıllık kardan dağıtılmasını bekledikleri temettü geliridir. Risk, işte bu beklenen iki gelirin gerçekleşme olasılığını tanımlayan belirsizliğin objektif ölçüsüdür. Bir menkul kıymete yatırım yapmanın en önemli unsuru, menkul kıymetin riski ve getirisi arasındaki ilişkidir. Bir menkul kıymet için risk, sistematik ve sistematik olmayan risk olmak üzere ikiye ayrılır ve bu iki riskin toplamı toplam riski verir. Yatırımcılar en düşük risk düzeyinde en yüksek getiriyi elde etmek ister. Bunun için yatırım yapılmak istenen yatırım araçları arasındaki risk ve getiri düzeyleri çok iyi tespit edilmelidir.

Sistematik risk, ekonomik politik, sosyal yapı ve bu yapıların değişkenliğinden ilerin gelen ve piyasadaki bütün varlıkları etkileyen bir risk türüdür. Sistematik risk genel ekonomik koşullardan etkilenir ve yatırım araçlarını etkiler. Bu risk türü, portföy çeşitlendirilmesi yapılıp azaltılamayan risk türüdür. Sistematik olmayan risk ise yatırım araçlarının kendilerine özgü olduğu risk, portföy çeşitlendirilmesi yoluyla azaltılabilir risk türüdür. Genel olarak bakıldığında hisse senetlerinde sistematik riskin çeşitlendirme yoluyla azaltılamamasının nedeni, hisse senetlerin aşağı yukarı yönde bir diğerinin ardı sıra hareket etmesidir.